‘Het is geven en nemen.’ Hoe vaak horen we deze uitspraak wel niet? Er zijn zelfs boeken over geschreven. Ook wereldwijd wordt op grote schaal gegeven en genomen. Helaas lang niet altijd op de goede manier. Krantenkoppen als: ‘Boer in ontwikkelingslanden dupe van Nederlandse handel’ en ‘Ontwikkelingslanden lopen 100 miljard mis’, zeggen genoeg. Reden te meer om ons in ons werk bezig te houden met ‘geven en nemen’.
Wereldwijd is er veel ongelijkheid en armoede. Een mengeling aan factoren is daar de oorzaak van. Een van de oorzaken is het ontbreken van coherentie in het overheidsbeleid, ofwel beleidscoherentie. Deze droge term vraagt om uitleg. Uitleg in de vorm van ‘geven en nemen’. Een klassieke uitleg van de term beleidscoherentie is: ‘Wat je met de ene hand geeft, kun je met de andere hand wegnemen.’
Laat ik een voorbeeld noemen. Het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft als beleid om ontwikkelingslanden te steunen in hun economische en sociale ontwikkeling. Dit geld wordt in ontwikkelingslanden gebruikt voor bijvoorbeeld het opzetten of versterken van goede gezondheidszorg en onderwijs en voor het tegengaan van armoede en ongelijkheid. Tot zover gaat het goed. Maar, door ander Nederlands beleid worden deze doelen tegengewerkt.
Dat kan op verschillende manieren, één daarvan is via ons belastingsysteem. Neem in gedachten een bedrijf in een willekeurig ontwikkelingsland, dat internationaal opereert. Het bedrijf maakt mooie winst. Maar het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland. Het bedrijf heeft daarom te maken met het Nederlandse belastingstelsel en hoeft in het ontwikkelingsland nauwelijks belasting te betalen. Op deze manier loopt het land miljoenen aan belastinggeld mis. Belastinggeld wat besteed zou worden in het land zelf aan sociaal- en economische ontwikkeling.
Dit systeem houdt ongelijkheid in stand en beperkt de ontwikkeling van het land. Wat Nederland met zijn ene hand geeft, neemt het met zijn andere hand weer terug.
In dit filmpje legt Building Change uit wat beleidscoherentie is.
Waarschijnlijk begrijpt u het al, iets klopt niet. Dit draagt niet bij aan duurzame ontwikkeling van ontwikkelingslanden. Coherentie in het beleid is nodig voor duurzame ontwikkeling. Wat wij daar aan kunnen doen? Wij investeren in relaties, netwerken en partnerschappen om onze invloed te vergroten. Met onze lobbyactiviteiten richten we ons op politici en ambtenaren. We zijn geen onbekende in Den Haag en Brussel. We willen onze stem laten horen voor onze medemens in ontwikkelingslanden.
We doen wat we kunnen om beleidscoherentie te bevorderen, in Den Haag en Brussel, maar ook op andere manieren. Bijvoorbeeld via onze deelname aan IMVO-convenanten, om duurzame handel te stimuleren en bevorderen. Via Building Change gebruiken we de SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelen, als kader om beleidscoherentie te bevorderen. We zien steeds meer bewustwording op het gebied van beleidscoherentie, maar er is nog een lange weg te gaan. Ook op dit thema blijven wij ons inzetten, in het belang van duurzame ontwikkeling voor onze naaste in het Zuiden. Het is nú tijd voor #beleiddatklopt!
4 januari 2021, Jacoline de Kruijf