Dit is een artikel uit Intercom (septembereditie 2020)
We kennen de beelden: tientallen jonge migranten in overvolle rubberbootjes. Woord en Daad wil jongeren stimuleren om in de huid van deze en andere jonge vluchtelingen te kruipen. Want niemand verlaat voor zijn plezier zijn land en familie, zegt Corjan Rink. Hij heeft zich bij Woord en Daad intensief met dit thema beziggehouden. ‘We willen niet alleen graag dat jongeren zich bewust worden van de achtergrond van de diverse migranten, maar ook dat ze inzien dat hun gedrag gevolgen heeft voor vluchtelingen in de wereld.’
Migratie is al langer een thema bij Woord en Daad. ‘We geven workshops rond dit thema, waarmee we aan jongeren willen overdragen dat de wereld veel groter is dan hun eigen wereld. Op slechts een paar uur vliegen bij hen vandaan hebben leeftijdgenoten lang niet zoveel kansen als zijzelf.’
In een gesprek met Corjan valt vaak het woord ‘context’. ‘Wat ik op scholen vaak deed, is de context uitleggen van de diverse groepen vluchtelingen. We hebben snel het etiket ‘economische vluchtelingen’ op een categorie migranten geplakt, maar wat zit er eigenlijk allemaal achter als een persoon zijn land en familie verlaat? Niemand gaat voor de lol uit zijn vertrouwde omgeving weg. Vaak is het ingegeven door verantwoordelijkheid voor familieleden. Het is belangrijk om het hele verhaal te kennen.’
Lokale context
‘Het idee om huis en haard te verlaten ontstaat ergens en het is zeker niet een optie waar migranten voor kunnen kiezen’, zegt Corjan. ‘Neem nu vluchtelingen uit Syrië. Voordat daar de oorlog uitbrak, waren de meesten die gevlucht zijn, redelijk bemiddeld. Bijna van de ene op de andere week werden ze vluchteling. Geen enkele vluchteling is hetzelfde, ze komen uit een lokale context. De expertise van Woord en Daad ligt in de landen van herkomst. Vandaaruit leggen we uit wat er gebeurt en waarom mensen hun land verlaten. Overigens telt niet alleen Europa veel vluchtelingen telt. Velen worden in de eigen regio opgevangen, in een land als Libanon bijvoorbeeld is één op de drie mensen vluchteling.’
Corjan vindt het belangrijk dat jongeren zelf nadenken over dit thema. ‘Ik daag jongeren uit om niet alles voor zoete koek te slikken wat hun voorgeschoteld wordt op social media, maar zich steeds af te vragen: klopt dit wel en moet ik alles geloven wat er voorbijkomt?’
Fairtrade chocola
Bewustwording van de context van vluchtelingen is één ding, maar wat volgt is de vraag: wat kan ik eraan doen? Corjan: ‘Ik hoor vaak opmerkingen als: ik kan er in mijn eentje toch niets aan doen. Maar dat is me te makkelijk. De slechte situaties in de industrieën in ontwikkelingslanden zijn bijvoorbeeld een reden dat mensen er vertrekken. Ons gedrag in de supermarkt en in de kledingwinkel heeft wel degelijk invloed op de situatie wereldwijd. Het is goed om jongeren erop te wijzen dat consumenten een machtige positie hebben. Jongeren kunnen hun netwerk op social media ook gebruiken om bijvoorbeeld te melden dat ze fairtrade chocola hebben gekocht. Onze manier van leven heeft wel degelijk gevolgen voor mensen elders op de wereld.’
Perfect zal de wereld niet worden, realiseert Corjan zich, omdat we weten dat we in een gebroken wereld leven. ‘Maar ik merk dat er in christelijke kringen meer bewustwording ontstaat. Het gaat niet alleen meer om geefgedrag, maar ook om leefgedrag. Dat is winst.’
Tekst: Tera Voorwinden, vrijwillig redacteur
Foto: Huibert van den Bos
Sterk voor Werk
Voor jongeren die werkloos thuiszitten in Ethiopië lijkt illegale migratie een aantrekkelijke optie. De werkelijkheid is anders. Als de jongeren na een gevaarlijke tocht in Europa of het Midden-Oosten aankomen, wacht hun vaak een teleurstelling.
Met het EYE-project Sterk voor Werk biedt Woord en Daad jongeren een alternatief voor illegale migratie. Samen met een consortium van tien organisaties gaan we in gesprek met gemeenschappen waar veel jongeren wegtrekken. We bespreken met hen de motieven om te migreren en zoeken samen naar kansen. Ook vertellen we over de risico’s van illegale migratie. Dankzij ons programma Sterk voor Werk vonden al duizenden jongeren een toekomst in eigen land. Meer informatie: www.woordendaad.nl/eye.