Veel jongeren in Ethopië kunnen geen baan vinden. Een uitkering bestaat niet en omscholen is te duur. Daarom laten veel jongeren in Ethiopië hun vertrouwde omgeving achter, op zoek naar werk. Ephrem en Abdissa, lokale projectleiders van werkgelegenheidsprojecten van Woord en Daad, weten dat die ontwikkeling een negatieve spiraal is. Daarom creëren ze lokaal nieuwe kansen, voor mensen zoals Timbit.
EPHREM EN ABDISSA: PROJECTLEIDERS IN ETHIOPIË
Ephrem (34) is als socioloog en antropoloog afgestudeerd en heeft veel ervaring in ontwikkelingssamenwerking. Hij kent de uitdagingen in Ethiopië van dichtbij, hij woont er zelf met zijn vrouw en zijn zoon. Ephrem wil met zijn rol in het Sterk voor Werk programma zijn land een stap verder helpen.
Abdissa (40) ziet de combinatie tussen bedrijven en ontwikkelingsorganisaties als dé manier om aan de toekomst te bouwen. Eerder werkte hij bij andere ontwikkelingsorganisaties in Ethiopië. Nu leidt hij het lokale Job Booster programma. Abdissa is getrouwd en heeft een zoon en een dochter.
Als Abdissa en Ephrem over Ethiopië beginnen, ontvlamt er iets in hen. Ze praten sneller, kijken vastberaden. Ze benadrukken de schoonheid en rijkdom van het land dat ze altijd hun thuis zullen blijven noemen; wat er ook gebeurt.
SCHOONHEID EN GROEI
Abdissa: ‘Ik vergelijk Ethiopië vaak met een ziek kind dat is geboren in een rijke familie. De rijke familie staat symbool voor de rijkdom van het land. De oude cultuur, de prachtige natuur. Het is echt een gezegend land, waar ik met heel mijn hart van houd.’ Ephrem vult aan: ‘Het is een land met twee gezichten. Het is een mooi land, met veel mogelijkheden. Ook economisch gezien gaat het goed. Er is een stormachtige groei: er wordt veel gebouwd en met veel bedrijven gaat het heel goed.’
PERSPECTIEF
Toch zien de landgenoten ook de ‘ziekte’: de pijnpunten en uitdagingen van het land. Juist op economisch vlak gaat er veel mis. Het grootste probleem: veertig procent van de beroepsbevolking heeft geen baan. Ephrem schetst de gevolgen: ‘Helaas profiteren veel jongeren niet van de economische groei. Ze zien het wel, maar zijn er geen deel van. De economische situatie zet alles in ons land op scherp. Er zijn veel migranten uit Sudan en Somalië die naar Ethiopië komen in de hoop op een baan. Tegelijk komen er ieder jaar twee miljoen Ethiopische jongeren van school. Die kunnen lang niet allemaal een baan vinden, en moeten ook nog eens concurreren met mensen van een andere nationaliteit. Dat veroorzaakt veel onrust en verdeeldheid.’ Abdissa knikt: ‘We zien heel veel ongelijkheid. Als de regering dat niet aanpakt, werkt het criminaliteit én migratie in de hand.’
LOKAAL BELANG
Juist in de arbeidsmarkt zien Abdissa en Ephrem de oplossing voor het land waar ze zo van houden. Als de arbeidskansen groeien, zullen de spanningen afnemen. Abdissa noemt nog een extra voordeel: ‘Als mensen een baan vinden binnen de landsgrenzen en dus lokaal geld verdienen, komt dat geld vaak ook weer lokaal in de economie terecht. Het gevolg: meer mensen profiteren. Zo heeft een baan ook een positief effect op de omgeving.’ Die insteek motiveert de mannen om zich in te zetten voor hun land. Ephrem als projectleider van het programma Sterk voor Werk; Abdissa als projectleider van het Job Booster programma.
SCHOLEN
Een groot deel van de programma’s bestaat uit contact met opleidingen. Ephrem: ‘Vanuit het programma trainen we scholen om hun vakkenpakket aan te passen op de vraag van de markt. Zo zijn de baankansen van afgestudeerden veel beter. Daarnaast creëren we werkplekken, geven we jongeren voorlichting over migratie en bieden we mogelijkheden voor het starten van een onderneming.’ Abdissa onderstreept het belang van de programma’s. ‘We netwerken veel: bedrijven en jongeren moeten elkaar leren kennen. Zo ontstaat verbinding. Maar we gaan nog verder: we trainen jongeren ook in ‘soft skills’: levensvaardigheden. Denk aan ethiek, communicatie, discipline. Dat zijn de vaardigheden die je nodig hebt om een baan te krijgen én te houden. De christelijke waarden hebben hierin een plek. Dat zie je terug op de werkvloer.’
UITDAGING
Het doel van Job Booster: in drie jaar tijd 50.000 arbeidsplaatsingen realiseren. Ephrem en Abdissa gaan er vol voor. 50.000, dat is meer dan veertig succesvolle plaatsingen per dag. Een van de grootste uitdagingen in de praktijk is de omschakeling die scholen moeten maken. Ephrem: ‘Er is nu bijvoorbeeld veel behoefte aan kleermakers. Maar hoe maak je van een school voor loodgieters een school voor kleermakers? Dat gaat niet vanzelf. Gelukkig is er in Ethiopië veel minder studiekeuzestress. Je kiest gewoon datgene wat geld oplevert. Of dat nu bouw, elektro of metaalbewerking is.’
OPLOSSING
Als het gaat om de trainingen in levensvaardigheden ligt er voor de mannen een uitdaging. Abdissa: ‘Niet alle bedrijven zijn bereid hiervoor te betalen. Stel je voor dat je investeert in een toekomstige medewerker en hij gaat na een paar maanden naar een ander. Bedrijven moeten leren dat een investering in mensen een goede investering is. Daarom zullen we ons keer op keer moeten bewijzen. Telkens laten zien dat we goede kwaliteit leveren en dat onze studenten hun bedrijf vooruit helpen. Als we dat bereiken, kan het ineens hard gaan.’
DE ANDER CENTRAAL
De mannen hopen van harte dat het lukt om de doelstelling te halen. Ephrem: ‘In mijn eigen omgeving zie ik wat de gevolgen zijn van migratie. Het zou zó mooi zijn als dat niet meer nodig is. Jezus leert ons: deel van wat je hebt, sluit niemand uit. Dat motiveert mij iedere dag om de ander centraal te stellen – niet mezelf.’ Abdissa sluit daarbij aan. ‘We maken voor zó veel jongeren een verschil. Want vergeet niet: als één persoon een baan heeft, eet er vaak een hele familie van dat salaris. Daar doe ik het voor.’
TIMBITS DROOM: EEN NAAIATELIER MET PERSONEEL
Timbit is 31 jaar. Ze is getrouwd en heeft twee jongens in de leeftijd van vijf en negen. Ze wonen in Kolfe, Addis Abeba. Dankzij een training van een partner van Woord en Daad is Timbit nu zelfstandig ondernemer. ‘Ik woonde met mijn vader en moeder in Harar, een kleine stad ten oosten van Addis. Ik kwam naar de stad voor een baan en een opleiding. Na mijn opleiding tot kleermaker, vond ik geen baan. Ik was juist van plan om te vertrekken naar het Midden-Oosten om daar te werken. Toen kwam ik in contact met HIDO (een lokale partner van Woord en Daad). Ik volgde een ondernemerschapstraining en sloot een kleine lening af voor de eerste investering: een naaimachine. Mijn ambitie? Mijn afzetmarkt vergroten, zodat ik mensen kan aannemen. Misschien zelfs een eigen pand huren of kopen. Wie weet…’
WERK ALS ALTERNATIEF VOOR MIGRATIE
Op veel plaatsen in de wereld laten jongeren hun vertrouwde omgeving achter zich – op zoek naar een baan. Landen als Burkina Faso, Ethiopië en de Filippijnen lijden daaronder. Hoewel een flink deel van het elders verdiende loon vaak naar familie gaat, is migratie geen duurzame oplossing. Met de jeugd verdwijnt ook de levendigheid uit een gebied. De jeugd heeft de toekomst. Met de Job Booster aanpak bouwt Woord en Daad aan de toekomst van een land.
In Ethiopië is migratie een probleem. Dat is één van de redenen om daar een werkgelegenheidsproject te starten. Voldoende geschikte banen zorgen voor minder noodzaak om te migreren. Als een jongere niet weg hoeft én voor zijn familie kan zorgen door zijn inkomen, is dat dubbel winst. Naast de Job Booster benadering, verzorgen we samen met partners ook voorlichtingen over migratie en betrekken we de lokale leiders bij het programma. Deze aanpak maakt gebruik van het Job Booster concept, aangepast op de lokale omstandigheden. Het project in Ethiopië heet Sterk voor Werk.
Dit verhaal stond in het maartnummer van ons magazine Werelddelen. Voortaan Werelddelen op de mat ontvangen? Meld u hier aan.
Kinderen van Claudia
