Waardig werk en een goed salaris
‘Ik was de oudste thuis en ben een paar jaar naar de basisschool geweest’, vertelt Wubalem.
‘Ik was de oudste thuis en ben een paar jaar naar de basisschool geweest’, vertelt Wubalem.
De afgelopen jaren ondersteunde het Employable Youth Ethiopia programma duizenden jongeren bij het vinden van werk of het starten van een onderneming. Eén van de succesvolste jonge ondernemers is Daniel Mengesha. Hij volgde in 2019 trainingen en bouwde daarmee een goedlopende cafetaria op.
‘Ik wist dat ik een verkeerde keuze gemaakt had toen ik Metema aankwam,’ vertelt Dereje. Toch weten zijn vrienden hem over te halen om de gevaarlijke reis voort te zetten. Hij was getuige van geweld en moest terugkeren naar Ethiopië. Nu is Dereje een jonge ondernemer. Hij vertelt over de migratieplannen, de desillusie die volgde en het bouwen aan een toekomst.
Metema is een grensstad in het noorden van Ethiopië. Hier heeft Dereje al twijfels over het plan om samen met zijn vrienden illegaal te migreren. Zijn vrienden weten hem over te halen en samen zetten ze de gevaarlijke reis voort.
De herinnering aan het vervolg van zijn reis zijn pijnlijk. In twee vrachtwagens vertrekt een groep illegale migranten uit Metema. Dereje en zijn vrienden zitten in de tweede vrachtwagen, die iets later vertrekt dan de eerste. Ze passeren de grens, maar in Soedan gaat het vreselijk mis. Een groep gewapende mannen valt de eerste vrachtwagen aan. Dereje vertelt hoe hij vanuit de tweede vrachtauto ziet dat de eerste vrachtauto explodeert.
De chauffeur van de truck waar Dereje in zit, neemt een afslag en weet te vluchten. Ergens in een verlaten gebied zet hij de illegale migranten uit zijn vrachtauto en laat hen achter. De jonge Ethiopiër heeft allang spijt van zijn beslissing om illegaal te migreren, maar de situatie wordt nog verschrikkelijker. ‘Er werden mensen vermoord, vrouwen en mannen werden verkracht,’ vertelt Dereje zichtbaar geëmotioneerd.
Toch lukt het hem om terug te keren naar de grens. Daar nemen Ethiopische soldaten zijn laatste geld af voordat ze hem het land in laten. Getraumatiseerd, bedroefd over de keuzes die hij maakte en zonder geld staat Dereje weer in Ethiopië.
De vriendelijke jongeman die dit ingrijpende verhaal vertelt en de jongeman die het verhaal beleefde, lijken niet dezelfde persoon. Toch is het dezelfde Dereje die enkele jaren geleden deze vreselijke gebeurtenissen meemaakte. Hoe kon zijn leven zo veranderen? De berooide en getraumatiseerde Dereje die terugkeerde in Ethiopië is nu een enthousiaste ondernemer en vader.
In 2019 schreef Dereje zich in voor een life skills training die via partners van het EYE-programma (Employable Youth Ethiopia) wordt aangeboden. Samen met een groot netwerk van lokale organisaties zet Woord en Daad zich in om jongeren als Dereje kansen te bieden in Ethiopië. We ondersteunen hen met trainingen in vakkennis, ondernemerschap en life skills (o.a. sociale vaardigheden, sollicitatietraining en ethiek). Ook zetten we in op voorlichting over de gevaren van illegale migratie.
‘Daar leerde ik veel! Ik moest mijn leven veranderen en terugkeren op het rechte pad. Ik realiseerde me dat ik de talenten en het doorzettingsvermogen heb om dat te bereiken.’ Dereje gooit het roer om. Om geld te besparen brengt hij minder tijd door met vrienden, eet hij thuis en koopt hij minder flessen met water. Samen met een groep jonge ondernemers krijgt hij een lening en toegang tot een werkplaats. Het is niet ideaal, maar Dereje wil aan de slag.
‘Het was in het begin lastig, want om meubels te kunnen maken heb je een machine nodig. De lening was hiervoor niet genoeg.’ Toch kan hij op wonderlijke wijze een machine kopen. ‘Er was een man die een dure machine aan me verkocht voor de helft van het geld. Voor mij is die machine een gave van God.’
Niets kan Dereje meer tegenhouden. Hij werkt hard om zijn eigen meubelmakerij op te bouwen, en met succes. Al snel blinkt hij uit. Andere meubelmakers proberen zijn ontwerpen te kopiëren. Zakelijk gaat het ook goed. Dankzij een administratieve training heeft hij zijn boekhouding op orde en kan hij een winkelruimte huren.
Dereje is eigenaar van Naro Furniture. Naast de fysieke winkel zet hij Telegram (vergelijkbaar met WhatsApp) in om digitaal zijn meubels te promoten. Ook privé gaat het goed. Dereje is getrouwd en vader van één kind. ‘Ik heb nog altijd dezelfde regels voor spaargeld als eerst. Ik breng mijn vrije tijd vooral thuis door en ik gebruik Wifi in plaats van mobiele data.’
Een eenvoudige vraag uit belangstelling van een onbekende vrouw veranderde het leven van Tegegn Tesfaye. En op zijn beurt brengt Tegegn verandering het leven van zijn familie. De jonge Ethiopiër vertelt graag hoe zijn leven sinds 2018 is veranderd en over de dromen die hij heeft voor de toekomst.
Tegegn Tesfaye gaat in 2018 bij zijn oom in Hawassa, in het zuiden van Ethiopië, wonen. Hij wil weg van huis, om zijn teleurstelling te vergeten. Met zijn examenresultaten kon hij niet naar de universiteit. Daarmee zag Tegegn zijn dromen in scherven vallen. Bij zijn oom gaat hij aan het werk. Alles waar geld mee te verdienen is, neemt Tegegn aan.
Op een dag, als Tegegn aan het werken is, stapt een onbekende vrouw op hem af. Ze vraagt hem naar zijn leven. Tegegn vertelt in vogelvlucht over zijn kinderjaren. Dat hij geboren is in Sholla Kebelle, zo’n 230 kilometer bij Hawassa vandaan. Hoe zijn ouders hem een naam gaven waar hoop in doorklinkt (Tesfaye betekent hoop in de lokale taal). Dat zijn moeder overleed toen hij vier jaar oud was. Hoe zijn vader daarna worstelde om voor hem, zijn zus en twee broers te zorgen. Over het hertrouwen van zijn vader en de twee halfzusjes en vier halfbroers die geboren werden. Hoe ze met z’n twaalven leefden in een klein huis. Over de dromen die hij had toen hij naar school ging en de teleurstelling die volgde toen zijn resultaten niet goed genoeg waren om naar de universiteit te gaan. Dat hij bij zijn oom ging wonen om zijn teleurstelling te vergeten en hoe hij elk baantje dat hij kan vinden aangrijpt om geld te verdienen.
Als Tegegn stopt, ziet hij dat de vrouw huilt. Ze vertelt over haar zusje die terugkeerde uit Saoedi-Arabië en via een training van de vakschool Selam Awassa een baan vond bij een resort in de regio. De onbekende vrouw adviseert Tegegn om bij de vakschool langs te gaan en zijn verhaal te doen. Ze weet zeker dat de school hem kan helpen.
Selam Awassa is één van de partners waarmee Woord en Daad samenwerkt in het EYE-programma (Employable Youth Ethiopia). Samen met een groot netwerk van partners ondersteunen we jonge Ethiopiërs om hun toekomst op te bouwen. We ondersteunen hen met trainingen in vakkennis, ondernemerschap en life skills (o.a. sociale vaardigheden, sollicitatietraining en ethiek). Tegegn besluit het erop te wagen. Op de vakschool vertelt hij zijn verhaal. ‘Ze gaven me direct toestemming om een korte training te volgen. Alle trainingskosten werden voor me betaald,’ vertelt Tegegn. ‘Na de training had ik zelfvertrouwen en hoop!’
Toch breekt een onzekere tijd aan. Zijn oom verhuist naar een andere stad om daar te werken. Tegegn blijft achter in Hawassa. ‘Ik was verward en onzeker over mijn toekomst.’ Tijdens een slapeloze nacht besluit hij de vakschool om hulp te vragen. ‘Ze beloofden me een baan voor me te vinden. Na een tijdje werd ik gebeld dat ze echt een baan gevonden hadden! Ik kan niet beschrijven hoe blij ik was.’
Tegegn krijgt een baan bij een Italiaans restaurant. Van zijn eerste salaris huurt hij een kamer en koopt hij wat huisraad. ‘Ik begon weer te dromen en plannen te maken over een vervolgstudie. Ik maakte ook plannen hoe ik het leven van mijn familie kan verbeteren, want zij kunnen niet naar school.’
Elke maand stuurt Tegegn geld naar zijn familie, die deze steun goed kunnen gebruiken. Ook legt hij geld apart voor een studie aan de universiteit en wil hij een cafetaria openen in zijn geboortedorp Sholla Kebele. Met die inkomsten hoopt hij elf familieleden te kunnen ondersteunen. ‘Ik ben God dankbaar. Hij liet me mezelf terugvinden. Hij hielp me mijn twijfels overwinnen!’
Het verhaal van de Ethiopische Aynalem Zerefu (32 jaar) is in veel opzichten een uitzondering. Ze migreerde naar Libanon, in tegenstelling tot veel landgenoten had zij wel een werkvisum. Waar veel landgenoten onder slechte arbeidsomstandigheden moeten werken, kwam Aynalem terecht bij een familie die haar goed behandelde. Toch keerde ze na 13 jaar terug naar Ethiopië, waar de situatie thuis, ondanks haar harde werk, nauwelijks veranderd was.
Aynalem Zerefu keerde in 2016 terug naar Ethiopië om voor haar zoon en haar moeder te zorgen. Ze had 13 jaar gewerkt in Libanon. Daar werkte ze hard bij verschillende gezinnen, maar het geld dat ze verdiende was nauwelijks genoeg om haar gezin van te onderhouden.
Voor veel Ethiopische jongeren lonkt het buitenland. Ze verwachten werk te vinden in Europa of het Midden-Oosten. Sommige jongeren proberen illegaal Europa of het Midden-Oosten te bereiken. Aynalem was één van de jongeren die met een werkvisum naar Libanon reisde. Nadat haar vader overleed, werd zij de kostwinner van het gezin. Ze wist een visum te bemachtigen en reisde naar het Midden-Oosten.
Ze kwam terecht bij een familie die goed voor haar zorgde. Toen haar visum afliep keerde ze terug naar Ethiopië. Ze volgde een vaktraining in decoreren van kleding. In die periode beviel ze van haar zoon. Ondanks de training en het moederschap, vroeg ze opnieuw een werkvisum aan en keerde ze terug naar Libanon. Ze hoopte daar meer te verdienen en het leven van haar familie te veranderen. Aynalem werkt als nanny voor een gezin, maar als de heer des huizes overlijdt, wordt ze ontslagen. In plaats van terug te keren naar Ethiopië huurt ze een appartement en werkt ze zoveel ze kan. In 2016 keert ze, na 13 jaar werken in Libanon, terug naar huis.
Het geld dat ze verdiende is nauwelijks genoeg, maar het lukt om een kleine kruidenierswinkel te openen. Toch besluit ze niet verder te gaan met de winkel, maar werk te zoeken waarmee ze haar leven kan verbeteren. Ze hoort over de vaktrainingen die onder het EYE-programma (Employable Youth Ethiopia) worden aangeboden.
Samen met een groot netwerk van lokale organisaties zet Woord en Daad zich in om jongeren als Aynalem kansen te bieden in Ethiopië. We ondersteunen hen met trainingen in vakkennis, ondernemerschap en life skills (o.a. sociale vaardigheden, sollicitatietraining en ethiek). Aynalem schrijft zich in voor een training tot kleermaakster. ‘De training was erg goed en de docenten hadden verstand van zaken. Ze hielden contact met ons en moedigden ons aan om door te gaan.’
Na de training vindt ze een baan bij een Koreaans kledingbedrijf dat op één van de grote industriële parken in Ethiopië gevestigd is. Daar doet ze werkervaring op, maar zodra ze de kans krijgt, begint ze een eigen onderneming. Ze hoopt haar kleermakerij te laten groeien.
In Ethiopië lopen jongeren en kinderen veel risico om slachtoffer te worden van mensenhandel. Daarnaast belanden velen van hen in moderne slavernij. Woord en Daad wil met haar projecten de meest kwetsbare jonge mensen bereiken. Wat is daarvoor nodig in de Ethiopische context? Ephrem Shiferaw, senior programma-adviseur, vertelt over toegenomen kansen én nieuwe uitdagingen in het Oost-Afrikaanse land.
Na een tocht van duizenden kilometers dwars door Kenia en Tanzania staat Dawit Adore bij de Mozambikaanse grens. Het einddoel van de reis, Zuid-Afrika, komt in zicht. De Ethiopische jongere is dan al twee maanden op reis. In Zuid-Afrika hoopt hij een baan te vinden, maar hij zal de bestemming van zijn reis nooit bereiken.
Je hebt een diploma op zak, maar als de arbeidsmarkt niet mee zit, kan het lastig zijn om een baan te vinden.
Net als andere jongeren volgde Adane uit Ethiopië zijn studie in de avonduren en werkte hij overdag, omdat zijn familie hem niet kon ondersteunen.
Veel jongeren die vanuit Ethiopië illegaal migreren naar Europa of het Midden-Oosten dromen van een beter bestaan.
Leden van het Woord en Daad comité in Barendrecht kunnen terugkijken op een bijzondere avond. Twee partners uit Ethiopië waren (met Woord en Daad-collega’s Eddie Krooneman en Ellen Snoek) te gast bij dit comité. Ook Julia de Pagter, van Stichting De Pagter Fonds, was aanwezig. Comité Barendrecht en deze stichting steunen allebei het project ‘EYE’, dat trainingen en arbeidsbemiddeling biedt voor jongeren in Ethiopië.
‘Het was een erg leuke ontmoeting,’ vertelt Ellen. Het comité zorgde voor een maaltijd bij een comitélid thuis. De Ethiopische partners stelden zich voor en legden uit wat hun rol is bij het EYE-project. Het comité heeft zich ook voorgesteld en de leden vertelden wat zij organiseren om fondsen te werven. Ellen: ‘Dit gaf voor beiden een mooi inkijkje in de inspanningen die er over en weer geleverd worden voor dit project.’
Net als veel andere jongeren in de Ethiopische substad Kirkose droomde Biniyan ervan om na zijn middelbare-schoolperiode naar het buitenland te emigreren voor werk. Afkomstig uit een arme familie, kon hij een goed betaalde baan in eigen land wel vergeten. Alles op alles zette Biniyan om aan geld te komen en contacten te leggen met mensenhandelaars. Tot zijn grote teleurstelling lukte hem dit echter niet. Als hij door HIDO geselecteerd wordt voor een training in life skills, verandert echter alles en start hij met zijn vrienden een bedrijf in zijn eigen stad.
De regio waar Biniyan geboren is, kenmerkt zich door grote economische en sociale problemen. Een vervolgopleiding na de middelbare school zit er voor de meeste jongeren niet in en veel van hen vallen ten prooi aan verslavingen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat een groot deel van deze jongeren zijn heil in het buitenland zoekt.
Biniyan: “Via Soedan wilden we naar Libië om vandaaruit uiteindelijk naar Europa te reizen. Dag in dag uit sprak ik er met vrienden over hoe we toegang zouden kunnen krijgen tot mensensmokkelaars en hoe we dat aan moesten pakken. Toen het mij toch niet lukte om te gaan en sommige vrienden wel, voelde ik me waardeloos. Ik werkte onder meer als dagarbeider, makelaar en ober, maar ik kon daarmee nog niet eens in mijn dagelijkse behoeften voorzien. Laat staan dat ik de kosten voor een reis naar het buitenland bij elkaar kon sparen.”
Businessgroep
Toen Biniyan werd geselecteerd om een training in life skills voor werkloze jongeren te volgen, kwam er echter perspectief. “We leerden in de training beslissingen te nemen en keuzes te maken. Met 7 vrienden besloten we toen een businessgroep te vormen en een pluimveebedrijf te starten.” De groep kreeg steun van de gemeenschap en lokale overheden en er volgde daarnaast een intensieve coaching door het team van HIDO (partner van Woord en Daad).
Biniyan: “Het districtsbestuur hielp ons om toegang te krijgen tot fondsen van de overheid. We hebben 600 vijfenveertig dagen oude kippen kunnen kopen met een startkapitaal van 330.000 birr (ruim € 10.000). Op dit moment hebben Binyan en zijn vrienden een omzet van ongeveer 50.000 Birr (ruim €1500) per maand, betalen ze zichzelf een salaris uit en zijn begonnen met het terugbetalen van de lening.
Zes jaar geleden besloot Hiwot Tadele uit Ethiopië na haar middelbareschooltijd naar Saoedi-Arabië af te reizen om daar inkomen te verwerven voor haar familie. Het pakte echter anders uit. Nu maakt ze, met steun van partnerorganisatie DOT, een nieuwe start in haar eigen land. En ze is vol vertrouwen in de toekomst.
‘Ik was blij dat ik de gelegenheid had om mijn familie te steunen. Elke loonstrookje ging direct naar hen, zodat ze het geld op de bank konden zetten’, vertelt Hiwot. Een juridisch agentschap stond garant voor een baan bij haar aankomst in Saoedi-Arabië.
Na vier jaar hard werken vond Hiwot het tijd om terug te gaan naar huis en iets te doen met het geld dat haar familie ook voor haar zou sparen. Toen ze thuiskwam bleek de familie echter al het geld te hebben uitgegeven. ‘Ik was kapot van verdriet toen ik erachter kwam dat ik niets had na de jaren van hard werken.’
Hiwot ging met haar verhaal naar het administratiekantoor in de hoop op financiële ondersteuning voor een eigen bedrijf. Na maanden tevergeefs wachten besloot ze terug te gaan naar Saoedi-Arabië, opnieuw op zoek naar mogelijkheden die ze in haar land niet zag. ‘Teleurstelling en wanhoop dwongen me mijn huis voor de tweede keer te verlaten’, vertelt ze met verdriet in haar stem.
De tweede keer in Saoedi-Arabië bleek geen succes: ‘De winkel die ik had, werd overvallen en er waren veel problemen. Ik voelde me hopeloos en verraden en kon de kracht niet vinden om nog iets te proberen.’
Toen ze weer thuiskwam, kreeg Hiwot de kans om een voedselbereidingstraining bij SELAM TVET, de vakschool van DOT, te volgen. Ze was er aanvankelijk sceptisch over, maar kwam toch in het programma terecht. ‘Ik raakte enthousiast toen ik nieuwe dingen leerde die me hielpen om verder te komen.’
‘De opleiding bracht een onmiddellijke verandering teweeg in mijn bedrijf dat ik inmiddels was gestart. Voor de training leverde ik 100 injera (een traditioneel Ethiopisch gerecht dat iets weg heeft van ‘onze’ pannenkoeken) per dag aan klanten, erna wist ik er 300 per dag van te maken. Er zijn genoeg mogelijkheden in Ethiopië, we wisten alleen niet in welke richting we deze moesten zoeken.’
Hiwot is enthousiast over de toekomst voor haar en haar bedrijf. ‘Mijn bedrijf groeit elke seconde. Ook al heb ik geen andere werknemers dan ikzelf, ik heb wel plannen om banen te creëren voor mensen die ook geleden hebben onder illegale migratie. Ik wil hun hoop geven, net zoals de training van DOT dat voor mij heeft gedaan. Mijn visioen is om injera naar het buitenland te exporteren en buitenlandse valuta naar mijn land te brengen’, zegt ze vol hoop en vertrouwen.
Bezoekadres
Stichting Woord en Daad
Spijksedijk 16
4207 GN Gorinchem
0183 – 61 18 00
info@woordendaad.nl
IBAN: NL64 RABO 0385 4870 88
RSIN: 004275871
© Woord en Daad | Privacy statement | Disclaimer