‘Ik ging naar gemeenschapsbijeenkomsten om te pleiten voor toegang tot land.’ Isatu Fornah uit Mafarray, Port Loko, werd enkele maanden geleden lid van de boerengroep die in het dorp werd gestart. Binnen Fair Rice Sierra Leone ondersteunen we vrouwen om hun positie in de gemeenschap te verbeteren.
Zakari Mounirou Moukaila studeerde Engelse Taal aan de universiteit van Parakou, Noord-Benin. Zijn goede opleiding bracht hem echter geen baan. ‘Na mijn studie ging ik in Sinendé wonen. Ik solliciteerde voor banen die gelinkt zijn aan mijn studie, maar zonder succes.’ De 27-jarige man staat op het land.
In 2020 hoorde hij over Familles Fortes. Binnen dit project bouwt Woord en Daad samen met lokale partner Dedras aan sterke families. We investeren in goed onderwijs voor kinderen, we ondersteunen ouders om de opbrengst van hun land te optimaliseren en we stimuleren jongeren om kansen te grijpen. Mounirou is één van de jongeren die via het project een training volgde.
‘Ik volgde praktische trainingen in tuinbouw en ondernemerschap, waardoor ik als een ondernemer ging denken. Mijn mentaliteit veranderde en ik begon op kleine schaal groenten te verbouwen bij ons huis.’ Mounirou teelt groenten op 2.500 vierkante meter. Daarmee verwacht hij gemiddeld 60.000 CFA (52 euro) per maand te verdienen.
Jonge ondernemers die zich verder willen ontwikkelen, zoals Mounirou, brengen we in contact met AgriJob Booster Benin. Binnen dat project ondersteunen Woord en Daad en lokale organisaties jongeren om in de agrarische sector aan de slag te gaan. Jonge ondernemers volgen onder andere een coachingtraject. ‘Ik ben dankbaar voor Familles Fortes.’
‘Rijst telen is niet eenvoudig, maar het heeft de hoogste opbrengst,’ vertelt Nafissatou Ibrahim terwijl ze tussen de jonge rijstplantjes staat. De boerin en moeder van vijf kinderen woont in Sinendé, in het noorden van Benin. Net als veel andere ouders in deze gemeente werkt Nafissatou op het land. ‘Ik verbouw mais, pinda’s, soja en rijst, maar rijst is mijn belangrijkste gewas.’
Sinds twee jaar is Nafissatou betrokken bij het Familles Fortes project. Samen met lokale partnerorganisatie Dedras en de inwoners van Sinendé, een gemeente in Noord-Benin, bouwen we aan sterke families. We ondersteunen ouders, die vaak boer zijn, om hun oogst te optimaliseren. Daarmee stijgt hun inkomen. We bieden jongeren training in ondernemerschap en we brengen hen in contact met AgriJob Booster, dat zich volledig richt op stimuleren van ondernemerschap onder jongeren. Tot slot werken we samen met scholen aan kwaliteitsonderwijs voor de kinderen in de gemeente.
Nafissatou volgde een training om de opbrengst van haar rijstteelt te vergroten. ‘De rijstteeltmethode die we leerden is intensief, maar heeft een goede opbrengst.’ Traditioneel strooien de boeren het zaad op de akker, waarvan niet al het zaad opkomt. Deze methode heeft een relatief lage opbrengst per hectare. Tijdens de training leren ze om het zaad in rijen te zaaien. Daardoor gebruiken boeren minder zaad en de opbrengst is hoger. Daarnaast leren de boeren de bodem voorbewerken, meststoffen gebruiken en de rijstplanten onderhouden.
Hoewel de methode een hogere opbrengst heeft, vraagt het een grotere inspanning van de boeren. ‘Het lastige is dat deze manier van werken arbeidsintensiever is, maar dat valt weg tegen de voordelen die ik ervaar.’
‘In het begin vond ik het lastig, maar dit jaar heb ik weer op de nieuwe manier gezaaid en ging het makkelijker. Ik geniet van de voordelen.’ Nafissatou gebruikte 5 kilo rijstzaad op haar akker van 0,25 hectare. Dat leverde haar 640 kilo rijst op. ‘Dat is een verdubbeling van oogst ten opzichte van de oude methode.’
Cashewboerin Sita Gnine Ouattara uit Burkina Faso begon enkele jaren geleden met een cashewplantage van 1 hectare. In de jaren daarna wist ze haar plantage uit te breiden naar vijf hectare. De cashewnoten leverden haar een goed inkomen op. Daarmee inspireerde ze andere vrouwen in het dorp.
Selvanayagam Arulventhan staat in de boot. Samen met nog drie andere vissers controleert hij het net en bereidt hij zich voor op de volgende tocht naar zee. De 32-jarige visser maakt even tijd om te vertellen over zijn leven. ‘Ik leefde als een arbeider, zonder stabiel inkomen of visgerei. De lening die ik kreeg, geeft me hoop voor de toekomst.’
Pilenthiran Anthonees is secretaris van de coöperatie Thevanpitty Rural Fisherman Cooperative Society in het noorden van Sri Lanka. Dit is één van de coöperaties waar Woord en Daad mee samenwerkt om de visserij in het land te verduurzamen en vissers te verlossen uit een fuik van lening verstrekkers. Pilenthiran vertelt over verduurzaming van de sector in zijn dorp:
Toen de Jennifer uitgenodigd werd voor een training bijenhouden dacht ze dat ze dat iemand een grap met haar uithaalde. Ze dacht: Als blinde kun je geen bijenhouden, toch? De training was geen grap. De training veranderde het leven van Jennifer voor goed. Ze vertelt hoe de eerste honingoogst een kantelpunt vormde: ‘Het veranderde mijn leven. In de eerste plaats ontving ik respect vanuit de gemeenschap. De mensen vragen me zelfs om advies over bijenhouden. Daarnaast kan ik in mijn levensonderhoud voorzien. Ik kan mijn kinderen helpen, hen naar school brengen en het schoolgeld betalen. Ik kan de rekeningen
Extreme en onvoorspelbare weersinvloeden raken mensen wereldwijd. Donald O.T. Smart uit Sierra Leone, werkzaam voor een van de partnerorganisaties van Woord en Daad die kleinschalige rijstboeren ondersteunt, legt dit beeldend uit.
Weinig mensen die langs de straat in Addis Abeba (Ethiopië) een stuk gebraden kip kopen, zullen zich afvragen wat de relatie is van dat stuk vlees met larven van soldatenvliegen. In het project Kip en Ei zien we een sterke relatie tussen die twee. De larven zijn een potentiële bron van eiwitten voor de kippen. Dat maakt de larven interessant voor ons project. En samen met ondersteuning van de boeren en de straatverkopers werken we toe naar een duurzamer en veilig kippenvlees langs de straten. Projectleider Arnout de Visser blikt terug op de afgelopen maanden en we blikken vooruit
Traoré Bala en zijn familie bezitten 6 hectare grond met cashewbomen. Toch bracht de oogst van de boomgaard nauwelijks geld op. Sommige jaren werd de totale oogst voor pakweg 22 euro verkocht. ‘Vaak waren we teleurgesteld en werden we boos. We voerden de noten aan de dieren in plaats van ze te verkopen,’ vertelt de cashewboer uit Burkina Faso.
De 37-jarige weduwe Akullu Dorcus uit Abongorwot in Noord-Oeganda is daar een van de weinige vrouwen die zich voornamelijk op het bijenhouden toelegt. Met de honing als bron van inkomsten kan ze in het levensonderhoud van zichzelf en haar drie kinderen voorzien. “De opleiding heeft van mij een sterke vrouw gemaakt, die in staat is voor haar familie te zorgen. Ik ben een dankbaar mens’’, zo vertelt ze.
Veehouder, cameraman en imker. Odongo Jimmy uit Noord-Uganda is het allemaal. Dankzij het project Busy Bees zag hij zijn inkomsten als imker stijgen. “Mijn leven is nu anders dan voor het project omdat ik enkele geiten kon kopen voor mijn familie.”
‘Door de honing, de zuivere kwaliteitshoning, kan ik mijn kinderen onderwijzen,’ vertelt imker George William Businge. ‘Ik verkoop mijn honing aan BBC (Bunyangabu BeeKeepers Cooperative, red). Met het geld dat ik verdien betaal ik het schoolgeld. En als ik geen geld heb, omdat er nog geen honing is, kan ik een lening afsluiten bij BBC zodat mijn kinderen naar school kunnen.’
Ze wil zich als kleermaker in herenmode specialiseren. Falila (19) lag vroeger door het zware huishoudelijke werk te slapen in de klas. Met dank aan het project Familles Fortes deed ze in april 2021 eindexamen als leerling-kleermaker.
De familie Doussi woont in het noorden van Benin. Moeder Mariam maakte zich zorgen om haar dochter Veronique. Ze was bang dat ze jong zou moeten trouwen, maar dankzij het Familles Fortes project konden ze naar school en een vaktraining volgen. Dat biedt perspectief. Met het project Familles Fortes ondersteunen Woord en Daad en partnerorganisatie Dedras families in Sinendé in Noord-Benin. We ondersteunen de ouders, zoals vader Raymond Doussi, om zijn inkomen te vergroten zodat hij voor zijn gezin kan zorgen. We ondersteunen jongeren, zoals dochter Veronique, zodat ze een vaktraining kunnen volgen. En we investeren in het basisonderwijs.
Hij is van alle markten thuis. Edonga Alex (38) uit Uganda repareert af en toe motorfietsen, fokt dieren, verkoopt gewassen en is imker. Tot zijn eigen verrassing levert die laatste activiteit hem steeds meer inkomen op.
‘WE MOGEN ONS VERMOGEN WERKZAAM MAKEN’
Dit is een verkorte versie van een artikel dat eerder verscheen in Diaconie Magazine, oktober 2020
De hervormde PKN-gemeente in Noordeloos heeft vorig jaar besloten een deel van haar vermogen te investeren in een fabriek in Sierra Leone. Een interview: wat drijft hen om dit te doen? Voorzitter van de diaconie Bert den Hartog: ‘Ook op deze manier breng je je principes als christen in de praktijk.’
In een tijd waarin wereldwijd zorgen zijn om de voedselvoorziening in ontwikkelingslanden, is het meer dan ooit van belang dat ontwikkelingslanden zelf hun voedingsmiddelen produceren. Via het Fair Factory Development Fund stelde de PKN-gemeente in Noordeloos een deel van haar vermogen beschikbaar voor de Mountain Lion-fabriek in Sierra Leone. Bert den Hartog vertelt erover: ‘Diaconaal werk is werk in de luwte. Je hoofdtaak als diaconie is de zorg voor elkaar, voor mensen die het minder hebben. Wij hebben als diaconie nagedacht over de vraag hoe we ons vermogen kunnen inzetten op zo’n manier dat ook anderen er profijt van hebben. Eerder deelden we de renteopbrengsten van ons vermogen uit, maar op een gegeven moment was de rente bijna nul.’
Den Hartog vertelt dat dat de diaconie geïnspireerd raakte door de gelijkenis over de talenten, waarbij de dienstknecht die het vermogen verdubbeld had, gezien wordt als een trouwe en goede dienstknecht. ‘De les uit die gelijkenis is dus dat je je vermogen werkzaam dient te maken. Daarom hebben we bewust gezocht naar een doel om te steunen. Wij vonden het project in Sierra Leone bij uitstek diaconaal verantwoord: je helpt mensen in hun eigen omgeving op weg naar een betere economische positie. De bedoeling is daarbij dat onze investering na een periode van 10 jaar terugkomt met rendement. Dat we als investeerder geen zekerheden hebben over hoeveel de investering precies oplevert, is een risico dat we bewust genomen hebben. Ons uitgangspunt was dat de investering goed terecht zou komen en dat deze onze naasten dient.’
Principes in praktijk brengen
Heeft Den Hartog nog een tip voor andere Nederlandse kerken? ‘Investeren vergt zorgvuldigheid en zeker ook draagkracht van de gemeente. Wij hebben de gemeente er dus bewust bij betrokken, in de vorm van een informatieavond. Ik wil het belang van een doordachte aanpak benadrukken. Ga als diaconie eens praten met organisaties die je aanspreken en kijk wat je met een deel van je vermogen kunt betekenen. Op deze manier kun je bijdragen aan projecten voor je naasten ver weg. Wij hebben gekozen voor het Fair Factory Development Fund vanwege de zakelijke aanpak, waarbij wél sprake is van veel sociale impact. De organisatie verzorgt de aansturing volledig, waardoor het voor ons als diaconie relatief eenvoudig is. En we worden er zo blij van als we via updates horen dat het daar goed gaat! Uiteindelijk breng je op deze manier ook je principes als christen in de praktijk.’
Is investeren met sociale impact ook iets voor uw kerk? Neem voor meer informatie of een verkennend gesprek contact op met Roeland van Everdingen, tel 06-12 96 10 49 of r.vaneverdingen@woordendaad.nl.
Download hier de nieuwste editie (pdf) van Diaconie Magazine.
Meer informatie over het fair factory development fund: https://fairfactoryfund.org/
Tekst: Marlies Moret-Verwoerd
Jason Dudek is ervan overtuigd dat óók de private sector nodig is om West-Afrika te veranderen. Hij was één van de eerste ondernemers die zich waagden aan lokale voedselverwerking in Sierra Leone.
“Op een vrijdagavond rond etenstijd zitten we met spanning te wachten op onze Afrikaanse gasten met hun begeleiders van Woord en Daad (Ellen Snoek en Rudolf Mulderij).
© Woord en Daad | Privacy statement | Disclaimer