De afgelopen weken is er in de Tweede Kamer een aantal keer aandacht gevraagd voor het belang van ontwikkelingssamenwerking. Tijdens de begrotingsbehandeling Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (23, 25 november) en tijdens een commissiedebat over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (kortweg IMVO, 2 december).
Begrotingsbehandeling
Allereerst, wat is dat precies, een begrotingsbehandeling? Op Prinsjesdag presenteert de minister van Financiën de Rijksbegroting en de Miljoenennota. Traditiegetrouw vindt deze dag plaats op de derde dinsdag van september; kort daarna volgen de Algemene Politieke Beschouwingen (APB). Daar wisselen de fractievoorzitters van de partijen met elkaar van gedachten over de plannen van het kabinet. In oktober zijn de Algemene Financiële Beschouwingen (AFB) aan de beurt: dan gaan de Kamerleden dieper in op de financiële aspecten van de Rijksbegroting. Ten slotte behandelt de Kamer de begrotingen van de ministeries. Op 23 en 25 november was het de beurt aan het ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Don Ceder (ChristenUnie) stond stil bij de vooruitgang die geboekt is mede dankzij eerlijke handel en ontwikkelingssamenwerking: “Wereldwijde armoede is gehalveerd sinds 1990, 90% van de kinderen in ontwikkelingslanden gaat naar de basisschool en ziektes als malaria en tuberculose zijn grotendeels een halt toegeroepen.” Maar ondertussen moeten we erkennen dat er “meer conflicten, meer vluchtelingen en meer migranten zijn dan ooit”. Als adoptieouder van SDG 1 (Geen armoede) spant Ceder zich in om het aantal van 736 miljoen mensen dat onder de armoedegrens leeft drastisch naar beneden te krijgen.
Ontwikkelingsbudget
Chris Stoffer (SGP) vroeg aandacht voor de humanitaire situatie in Ethiopië en drong aan op een volwaardig ontwikkelingsbudget, waarbij middelen vooral besteed worden via ngo’s en maatschappelijk organisaties. Internationale organisaties hebben weliswaar meer slagkracht, maar ngo’s en maatschappelijke organisaties gaan vaak doortastender te werk en besteden hun middelen efficiënter. Niet in de laatste plaats omdat ze intensief optrekken met lokale partnerorganisaties.
Daarnaast stelde Stoffer voor om de (eerstejaars)opvang van asielzoekers niet langer te bekostigen vanuit alleen het ontwikkelingsbudget. Stoffer is van mening dat de kosten hiervoor gedekt moeten worden uit de begrotingen van meerdere ministeries, zodat de opvang van asielzoekers in Nederland niet ten koste gaat van armoedebestrijding en ontwikkelingsprojecten.
Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)
Donderdag 2 december was er een grote doorbraak in het IMVO-dossier. Demissionair minister Tom de Bruijn kondigde aan dat er wetgeving in voorbereiding is die duidelijke voorwaarden stelt aan ondernemingen die afhankelijk zijn van handel met het buitenland. Op die manier wordt het Nederlandse bedrijfsleven aangemoedigd om werk te maken van mensenrechten, werkomstandigheden en het naleven van milieu- en klimaatafspraken.
De eerdere lijn van het kabinet was dat men Europese wetgeving wilde afwachten. Nu de Europese Commissie een voorstel voor IMVO opnieuw heeft uitgesteld, besloot minister De Bruijn om zelf aan de slag te gaan. Zo kan de druk op de Commissie opgevoerd worden, sorteert Nederland voor op een voortrekkersrol binnen de EU en worden onze bedrijven in een vroeg stadium voorbereid op toekomstige Europese wetgeving.
Woord en Daad is blij met de inzet van de minister. Onze politiek adviseurs blijven betrokken op dit dossier.
Over de auteur
Maarten van Nieuw Amerongen werkt sinds augustus 2021 als politiek adviseur voor Woord en Daad. In die hoedanigheid houdt hij zich bezig met beleidsbeïnvloeding, onder meer op het gebied van handelsbeleid en ontwikkelingssamenwerking. Beleidscoherentie voor duurzame ontwikkeling loopt als een rode draad door zijn werk.