Wat was het warm deze zomer! We ervaren dat het klimaat verandert. Helaas stelt dat boeren in Afrika voor soms grote uitdagingen. Wim Simonse legt uit wat onze keuzes met klimaatverandering te maken hebben, en hoe u Afrikaanse boeren een handje kunt helpen. Ik heb met eigen ogen gezien welk effect gebed kan hebben.
‘Het werk van Afrikaanse boeren wordt steeds risicovoller. Het weer is onvoorspelbaar geworden’, vertelt Wim Simonse, projectleider bij Woord en Daad. Hij staat in nauw in contact met partnerorganisaties in het Zuiden en hoort van verschillende kanten dat de weersextremen de afgelopen vijf jaar toenamen. ‘Met name aan het begin en het eind van het regenseizoen loopt de spanning op. Als de eerste regens vallen na een periode van zeven maanden droogte, gaan boeren zo snel mogelijk zaaien. Maar steeds vaker blijft de regen daarna uit. Dan verschroeien de zaailingen en moet de boer opnieuw beginnen. Als er nog zaaizaad is. Ook in de groeiperiode kunnen zowel extreme regen als droogte een hele oogst te gronde richten. En boeren hebben geen verzekering; als het mis gaat zijn ze hun inkomsten kwijt.’
De waarde van gebed
Op de vraag naar wat wij Nederlanders tijdens weersextremen kunnen leren van mensen in Afrika geeft Wim kort en kernachtig antwoord. ‘De waarde van gebed. Samen bidden als gezin, als kerk, als onderneming om goede regenval. Ik herinner me nog goed een bezoek aan Orodara, een dorp in West-Burkina, waar veel cashewboeren wonen. Het is zeven jaar geleden, we stonden in een dorpsmagazijn en er waren veel boeren aanwezig. We praatten over de oogst. De boeren waren erg bezorgd, als er geen regen zou komen zou hun oogst verloren gaan. Ik kreeg een ingeving en stelde voor om samen te bidden om regen. Daarop baden we, ook de islamitische boeren deden mee. En diezelfde middag viel er een flinke bui. Daarmee zeg ik niet dat dat altijd gebeurt. Maar ik heb met eigen ogen gezien welk effect gebed kan hebben.’
‘De meest kwetsbaren vangen de eerste klappen op. Terwijl ze zelf heel weinig CO2 uitstoten.’
Een taak voor christenen
Naast het gebed zijn er meer manieren om op praktische wijze aan de slag te gaan. ‘Er ligt voor ons een taak vanuit ons christen-zijn’, aldus Simonse. ‘De Bijbelse principes van sociale gerechtigheid en het verdelen van rijkdom leren ons om te zien naar elkaar. Dit geldt ook voor de verdeling van natuurlijke hulpbronnen. Het klimaat verandert, maar arme bevolkingen worden harder getroffen. De mensen daar dragen veel meer risico’s en zijn erg kwetsbaar. Daarom is het belangrijk dat we er enerzijds voor zorgen zelf het milieu minder te belasten. Anderzijds kunnen we de meest kwetsbaren helpen om zich te wapenen tegen extreem weer. Zij vangen de eerste klappen op. Terwijl ze zelf heel weinig CO2 uitstoten.’
Wat is jouw ecologische voetafdruk?
Je ecologische voetafdruk laat zien hoeveel aardbollen er nodig zouden zijn als iedereen zo zou leven als jij. Afrika’s ecologische voetafdruk is heel klein, gemiddeld 1,1 hectare per persoon. De gemiddelde voetafdruk in Nederland ligt op maar liefst 6,3 hectare per persoon. Heb je wel eens je eigen ecologische voetafdruk bepaald? Dat kan eenvoudig met deze test van het WNF.
Klimaatneutraal leven
Wim vertelt: ‘Wij nemen als gezin bewust concrete stappen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen en uiteindelijk zelfs klimaatneutraal te leven. Dat houdt in dat we onze eigen uitstoot compenseren. Dit doen we enerzijds door energiebesparende maatregelen zoals het eten van minder vlees en isolatie van ons huis. Anderzijds door het (laten) planten van bomen. Het is niet makkelijk, zeker niet om het als gezin te doen. De kinderen vinden het niet altijd leuk als er geen stukje vlees op hun bord ligt. Financieel compenseren richting de meest kwetsbaren zie ik ook als mogelijkheid. Bijvoorbeeld door het steunen van projecten die goed waterbeheer stimuleren of Afrikaanse boeren versterken.’
Goed waterbeheer is cruciaal
‘Elke regio heeft goed waterbeheer nodig, met aansturing van de overheid’ vertelt Simonse. In Nederland zorgen de waterschappen ervoor dat er ook in periodes van droogte water uit de kraan komt. Maar dat is niet vanzelfsprekend. Goed watermanagement vanuit de overheid ontbreekt in veel Afrikaanse landen. Woord en Daad brengt daarom in diverse projecten alle belanghebbenden rond water bij elkaar. ‘Het beoogde resultaat is goed watermanagement, door een verandering in een heel systeem; van gebruiker, tot ondernemer, tot de lokale overheid. ‘Zodat bijvoorbeeld wateroverschotten opgeslagen worden voor in droge tijden en ook droge gebieden bewoonbaar blijven. ‘Een voorbeeld is het ‘Drops4Crops’ project waarin we in Burkina Faso en Benin toewerken naar goed watermanagement en efficiënt watergebruik. Zodat boeren voor de groenteteelt het hele jaar door toegang hebben tot water en het succes van de oogst minder afhankelijk is van regenval.’
Woord en Daad zet zich in om de negatieve effecten van klimaatverandering tegen te gaan: door mensen in het Zuiden weerbaarder te maken. Onder andere in het Drops for Crops project in Burkina Faso en Benin. Tegelijkertijd vraagt Woord en Daad in Nederland aandacht voor een duurzame leefstijl, om onze impact op het milieu te verminderen. Bijvoorbeeld door de bewustwordingscampagne ‘Aan Tafel!‘
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!